Kalendarze to stary wynalazek ludzkości. Powstawały, żeby możliwe było wprowadzenie porządku w sprawy rachuby upływającego czasu. Na przestrzeni tysiącleci historii cywilizacji tworzono różne systemy panowania nad zmieniającymi się porami roku. Zwykle kalendarze potrzebne były astronomom i wróżbitom, a także rolnikom od kiedy ludzie nauczyli się uprawiać ziemię.
Z historii nie tak dawnej
Kalendarze książkowe popularne są do dziś. Jednak powstawały systemy także na zamówienie polityczne. Takim kalendarzem był francuski kalendarz rewolucyjny, a właściwie republikański. Wprowadziły go nowo zawiązane władze rewolucyjne piątego października 1793 roku.
Historia rewolucyjnego wynalazku nie trwała zbyt długo, bo już we wrześniu 1805 roku Napoleon Bonaparte przywrócił dekretem cesarskim stary kalendarz obowiązujący do rewolucji, którym był kalendarz gregoriański.
Pomysłodawca kalendarza za czasów rewolucji
Twórcą nowego systemu kalendarzowego Francuzów czasów republiki był Gilbert Romme. Poetycko brzmiące nazwy miesięcy wymyślił poeta Philippe Fabre d’Églantine.Podstawą do powstania kalendarza była agenda stworzona przez Pierre Sylvain Maréchala w 1788 roku. Nazywał się „Kalendarz dzielnych ludzi”
Rewolucyjne przemiany
Kalendarze książkowe epoki rewolucji straciły wszystkie święta kościelne. Era chrześcijańska, przemianowana na erę republikańską. Rewolucja odmówiła prawa bytu jakiejkolwiek wierze. Na miejsce świąt kościelnych praktykowanych dotychczas wprowadzono tak zwane święta narodowe. Odnoszące się do patriotyzmu rewolucyjnego. Najważniejszym świętem stał się dzień zdobycia i zburzenia znienawidzonej Bastylii. Symbolu ucisku i władzy królewskiej.
Nazwy miesięcy odnosiły się do przedmiotów fizycznych i praktycznych, czyli roślin, narzędzi, zwierząt lub zjawisk. Do dziś zachwycają swym brzmieniem i poetyką języka francuskiego.
Układ kalendarza rewolucyjnego
Miał on swój początek w dniu ustanowienia pierwszej republiki. Każdy czwarty rok zaplanowano jako przestępny. Początek roku zaś przeniesiono na dzień równonocy jesiennej.
Czteroletni okres przestępny pomyślany był na wzór cyklu olimpijskiego i otrzymał nazwę Francjada. Układ kalendarza pokrywa się ze schematem systemu gregoriańskiego. Rok miał dwanaście miesięcy, a każdy miesiąc trzydzieści dni i pięć dni dodatkowych świątecznych nazywanych Dniami Sankiulotów (w lata przestępne o jeden dzień więcej).